ویژگیهای وزیر نفت آینده

«ویژگیهای وزیر نفت آینده»

دکتر داود کیانی ؛  عضو هیات علمی موسسه مطالعات بین المللی انرژی وزارت نفت

قصد بر این بود در یک مقاله جامع ویژگیها ی وزیر آینده نفت را در ابعاد مختلف فنی، اقتصادی ، امور بین ا لملل و مسائل استراتژیک نیروی  انسانی  تحلیل نمایم که دیدم مخاطبان حوصله خواندن مطالب طولانی را ندارند و لذا به صورت خلاصه و آمیخته آنچه به عنوان یک کارشناس انرژی به ذهنم رسید را بیان نمایم و در قالب ویژگیهای وزیر آینده به رشته تحریر در آورم.

۱-وزیر نفت باید برنامه جامع و نقشه ی راه برای صنایع نفت-گاز و پتروشیمی کشور در افق بلند مدت و کوتاه مدت داشته باشد.صنعت نفت را که ۱۰ درصد جهانی نفت و ۱۷ درصد جهانی گاز را داراست و مزیت نسبی آن را بخوبی مطلع باشد.

۲-باید ساختار ژئوپلیتیک، جغرافیای نفت و گاز و پتروشیمی جنوب، شمال خزر ، شرق و غرب کشور را شناخته و حداقل این محیط های سرزمینی را از نزدیک لمس نموده باشد.

۳-وزیر نفت باید اهل مشورت، عدم دیکتاتوری و خودکامگی ، فردی قاطع در عین حال مهربان ، دارای ذهنی خلاق و مدیری پاکدست و خوشنام در افکار عمومی باشد.به منتقدان اجازه نوشتن و بیان حقایق را بر اساس اندیشه و تفکر دهد.شفاف و پاسخ گو باشد و از زور خود سو استفاده ننماید.

۴-وزیر نفت باید چهره های مخدوش ، بدنام ، رانت خوار ، زورگو، بد اخلاق ، دزد و…… که در نزد افکار عمومی همکاران صنعت نفت واقع شده اند را با رعایت روحیه اسلامی و حرمت کرامت انسانی عزل و برکنار تا اعتماد از دست رفته کارکنان نفت (سرمایه اجتماعی) مجددا بدست آید.

۵-اتاقهای فکر (Think Thank )  و بازوهای مشورتی صنعت نفت  مانند پژوهشگاه نفت ، موسسه مطالعات انرژی و دانشگاه  نفت باید توسط  وزیر نفت بازسازی و نقش آنها فعال گردد.

۶-سازمان مصرف سوخت و رسالت اساسی و مهم و نقش آن در الگوی تقلیل مصرف انرژی مورد بازنگری جدی قرار گیرد و ترازنامه های انرژی ، بحث بهره وری انرژی ، سهم استانی انرژی ، عرضه و تقاضا ،  افق آینده انرژی ، حکمرانی مطلوب انرژی، چالشهای صنعت نفت داخلی و بین المللی ،شناخت دقیق مشکلات ، برنامه محوری انرژی،  مسائل پیرامونی آن باید به جد دنبال  و مورد پایش و ارزیابی قرار گیرد.وزیر نفت باید در این فرصت ۴ ساله از تمام وقت خود به نحو مطلوب در جهت مسائل فوق الذکر استفاده نماید.

۷-وزارت نفت در تهران نیاز به یک بیمارستان برای درمان کارکنان مظلوم و محروم دارد و بیمارستان  کنونی که در سال ۱۳۴۹ مورد بهره برداری قرار گرفته است جوابگوی نیاز کارکنان نیست و باید در اولویت وزیر آینده باشد.

۸-وزارت نفت نیاز به یک سخن گو دارد و با توجه به قدمت و سابقه بوروکراسی آن باید سخنگویی جهت سوالات و شفاف سازی مسائل داخلی و بین المللی دارد که از ضروریات است. متاسفانه نه رسانه ها در نفت و نه روابط عمومی وزارت نفت نتوانسته نقش کارکنان و ایثارگریهای این گروه را در صدا و سیما و اصحاب رسانه به نمایش گزارد که نیاز به روابط عمومی خاص و قوی است و بر عهده وزیر آینده است.

۹-بخشی از نیروهای وزارت نفت خسته و آزرده و حتی مورد بی مهری قرار گرفته و انگیزه کافی و وافی برای ادامه کار ندارند که وزیر باید راه خروج آنها را تسهیل نماید.

۱۰-امور ایثارگران وزارت نفت که سازمانی است دارای ساختمان ، سمت سازمانی و کارمند اما تجربه نشان داده است ضمانت اجرایی برای قوانین ایثارگران ندارد لذا باید برای جلوگیری از اعتراض ایثارگران که سرمایه های غنی صنعت می باشند یک ساختار منسجم برای وحدت رویه قوانین و دفاع  از قوانین این گروه و داشتن قدرت اجرایی و یکنواخت برای آینده اتخاذ گردد.

۱۱-ارتباط موثر با سازمانهای بین المللی ، اوپک ، مجامع بین المللی در جهت منافع کشور باید در راس امور وزارت قرار گیرد.

۱۲-اولویت وزیر آینده  نفت ، نیروی اسانی ماهر و توانمند است نه آهن آلات یعنی تفکر و اندیشه باید  بر همه چیز مورد تفوق باشد آنچه ژاپنیها می گویند و خدا را سپاس می گویند که به ما نیروی انسانی ارزانی داشتی .این نیروها باید مورد کرامت انسانی و رعایت حقوق  آنها باید در اولویت قرار گیرد.نیروی انسانی مظهر تحول ، ازدیاد تولید ، خلاقیت و صرفه جویی ، حفاطت و صیانت از صنعت است.وزارت نفت باید از سایر وزارت خانه ها مستثنی گردد و قوانین خاص این وزارتخانه اجرایی و نقش آن در جامعه بیان گردد.از کارکنان زحمت کش نفت که گوشت و پوست خود را در صنعت خرد کرده اند در سطوح عالی مدیریت استفاده نمایند و از نیروهای خارج نفت چه نماینده های مجلس چه نخبه های کم تجربه دانشگاهی و… اجتناب نماید .محیط نفت را از سیاست جدا  و آنرا  به اهل فن و تجربه بسپارد.زیرا افراد داخل سازمان کاملا صنعت را می شناسند و عرق ملی به آن داشته و دلسوز می باشند تا افراد بیرون سازمان که سازمان را نشناخته و تصمیمات آنی و غیر کارشاسی آنها طبق تجربه گذشته صدمات غیر قابل جبران به صنعت وارد نموده اند.

۱۳- حفط قانون و رعایت آن و ضمانت اجرای آن از طرف وزیر نفت باید در دستور کار قرار گیردو این قوانین هم به رعایت عدالت و جلوگیری از فساد منجر می گردد.

۱۴-امنیت ملی ، رفاه ملی و سیاست خارجی ایران در ۱۰۰ سال گذشته بر نفت متمرکز بوده و بحرانهای ملی شدن نفت، جنگ ایران و عراق و برجام بر اساس فروش نفت بوده است .نقش نفت در همه ابعاد مشخص و وزیر آینده باید راه ارتباط این بخش را در جهت دیپلماسی انرژی موثر مورد توجه جدی قرار دهد .

۱۵-وزیر آینده باید شورایی عملگرا جهت حل مشکلات کارکنان  صنعت نفت که شامل : انتقادات ، پیشنهادات و خلاقیتها طراحی تا از اندیشه ۲۴۰ هزار کارمند شریف بتواند استفاده نماید.

۱۶-سازمان حراست ،بازرسی نفت، گزینش ، اداره تخلفات و…. از مشاغل مهم و حساس وزارت نفت است که متاسفانه در چند سال گذشته  به عقیده حقیر به گونه موثر عمل نکرده و فاقد کارایی بوده است ، چون در اختیار چهره های سیاسی بوده است.این سازمانها باید به صورت جدی و افراد مومن و خیرخواه و فعال بر این سمتها گماشته تا حقوق کارمندان و مسائل نفت و غیره پیگیری گردد.اینها ملجا و پناهگاه کارمندان می باشند.در ۵۰ سال پیش دکتر اقبال مدیر شرکت نفت بخشنامه ای صادر نمود که کارمندان می توانند از روسای خود شکایت کنند .آیا امروز کسی می تواند به حق از رئییس خود شکایت کند؟ خیر.

۱۷-افراد بازنشسته ، نمایندگان مجلس که جذب وزارت نفت شده اند و بعضی چهره های دانشگاهی به علت عدم شناخت دقیق وزارت نفت باید در یک مجمع جداگانه و یک کانون مشاوره دور هم جمع و از اندیشه ها و نظرات آنها استفاده گردد و اینها  باید از مشاغل مهم نفت  جدا گردند.

۱۸-ساختار وزارت نفت و شرکتهای تابعه اصلی در چند سال گذشته به علتهای مختلف مورد تغییر قرار گرفته اند و این ساختارها باید مورد کنکاش و به صورت کارشناسانه و به روز و تقاضای صنعت نفت مجددا طراحی گردد.

۱۹-حقوق و مزایای کارکنان نفت، امکانات رفاهی ، پاداش پایان سال و …. باید مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد.

۲۰-وزیر نفت حداقل زبان انگلیسی را باید بتواند از روی متن نوشته شده قرائت نماید.

۲۱-بسیاری چهرهای قابل و مورد اعتماد و متخصص و متعهد در بین کارکنان وزارت نفت وجود دارد که این افراد در صنعت نفت قابل شناسایی و  می توان از تجربیات و دانش آنها استفاده شود .این افراد را پیشنهاد می شود وزیر آینده در سامانه ای جداگانه مورد ارزیابی و شناسایی قرار دهد.

با احترام  دکتر داود کیانی