جشن شهریورگان از ۳۰ امرداد تا چهارمین روز از شهریور است
به قلم دکتر حمزه پویا؛
بنا به گاهشماری دین زرتشت ۳۰ روز ماه بنام ایزدان و امشاسپندان نامگذاری می شده اند از آنجایی که روز ماه با نام همان ماه برابر میشد اون روز رو جشن بزرگی می گرفتند و به شادی وپای کوبی و انداختن سفره ای برای اون جشن برگزار می کردند
ا: در کتاب اوستا شهریور رو خشثروئیریه به معنای فرمانروایی و یا شهریاری و یا کشور دلخواه ومطلوب آمده است .
ا: ایرانیان باستان و بعدها زرتشتیان بروی سفره های جشن خود نمونه ای از نماد شهریور را همانند تاس زرین یا کاسه رویین می گذارند
.شهریور در متون کهن اوستا و پهلوی از لحاظ معنا سه برداشت از اون می گیریم
ا: شهریور بعنوان یکی از هفت امشاسپندان اهورامزدا به یاری و پاسداری فلزات در روی زمین انجام وظیفه می کند
: برداشت نخست شهریوری یعنی شهریاری بر ملک درونی خویشتن است. نیاز شهریاری برخویشتن، شناخت است وتوانایی آنرا دارد که برخود چیره و غالب شود.انسان خویشتن دار انسانی که از خشم ،رشک، کینه و آز دوری گزیند.
: خشثرا یا خشترا نیرو وتوانایی است که روان ما را برنفس چیره می کند. اهورامزدا چنان جایگاه بی مانندی به فروزه و امشاسپند خشترا بخشیده است تا هرانسانی به اندازه ی تواناییخود بتواند بربدی پیروز شود.: برداشت دوم شهریوری – شهریاری برزمین، طبیعت و کشوراست. اشو زردشت در گات ها یسنای ۴۹،بند۱۱ می گوید: (روان شهریاران ستمگر ،بدکردار،بدگفتار،بدنهاد و بداندیش دروند،از روشنایی به تیرگی بازمی گردد. براستی اینان، ماندگاری سرای دروغ اند.
: درآستانه وتاریخ ایران همواره به دانش ، فن نیروی تنی و روانی شهریاران ، ارزش و بهای ویژه ای داده می شود.چراکه شهریاران کسانی باید باشند که میان خواست های خودشان وکشورشان هماهنگی استوارند واز برتری یکی بر دیگری جلوگیری کنند.
: برداشت سوم شهریوری یعنی شهریاری ارزوشده یا آرمانشهر یا کمال مطلوب یا شهریاری مطلوب است و آن چیزی نیست جز هماهنگی جهانی و همزیستی آشتی جویانه میان کشورها. هماهنگی که درآن هیچ کشوری نمی تواند در کارهای درونی کشوری حق دست یازیدن ویور به کشور دیگر را ندارد.و بطورکلی استقلال و یکپارچگی مرزی و گستره ی سیاسی هرکشوری گرامی داشته می شود.بی گمان این بینش سوم الگوی شهریاران بزرگی چون کورش و داریوش بوده است و این شهریاران از این فروزه در بالاترین اندازه ی خود بهره برده اند به گونه ای که همه جهانیان آنان را می ستایند وآنان را از خود می دانند. اهورامزدا همه فروزه های خود را در انسان به امانت یا ودیعه گذاشته است.
: فروزه ها همون تجلی های نور خداوندی یا اهورایی است.: تا تمرینی باشد برای شهریاری اهورایی که همانا پس از پیوستن به اهورامزدا رخ می دهد.
: هخامنشیان در تخت جمشید به نیکی و به بهترین روی تونسته اند این فروزه ی اهورایی را به نمایش همه جهانیان برسانند.انجایی که در دروازه ملل انسان تاجدار ی را با بدن گاو و بال پرنده می بینیم.
: سر نماد خویشتن
تاج نماد چیرگی و غلبه که برسر شهریاران گذاشته می شود.
گاو نماد هستی که نشان می دهد انسان با فروزه ی شهریوری می تواند شهریاری برزمین و کشور را به بهترین شکل انجام رساند.انسان شهریوری می تواند با بالهای پرنده نماد آن است به شهریاری اهورایی برسد.
«حمزه پویا شهرویی دانش آموخته فرهنگ و زبانهای ایرانی باستان»
