کتاب خارک(اقتصاد و سیاست) به قلم آقای دکتر داود کیانی ،عضو هيات علمي موسسه مطالعات بين المللي انرژي وزارت نفت و استاد دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز از استان کهگیلویه و بویراحمد ،گچساران و اهل روستای سراب ننیز توسط انتشارات تفکر آینده ساز به چاپ رسید.
کتاب فوق در مورد جزیره خارک است.
این قلب تپنده ایران هر روز کشتیهای بزرگی را جهت حمل صدور نفت در درون خود جای می دهد.این جغرافیای کوچک از نقشی بی بدیل در تاریخ و جغرافیای ایران برخوردار است.شناسایی موقعیت حساس و نقش سیاسی و اقتصادی آن و توجه ویژه به آن از وظایف خاص حاکمیت است.در ادوار گذشته همچون حال، خارک از موقعیت سوق الجیشی ویژه برخوردار بوده است.در طول دوران سخت جنگ ایران و عراق این در یتیم بارها مورد حمله هواپیماهای عراقی قرار گرفت و نفت کشهایی در اطراف این جزیره مورد اصابت قرار گرفت .فداکاری ها و از جان گذشتگی های کارکنان شریف نفت این جزیره و اهالی محترم خارک بر هیچ کس پوشیده نیست و کتابها نوشتن پیرامون این موضوع جای فرصت دارد .باید از نو این جزیره ،در تاریخ ایران بازنویسی و به دیگران معرفی گردد.این تلاش بخش کوچکی از این سرزمین پر خاطره را بازگو می کند.
جزیره خارک یکی از جزایر مهم ايران و در خلیج فارس واقع شده است.خارک از دیرباز و از روزگاران كهن دارای اهميت خاص بوده و به عنوان پايگاه دريايی، مركز داد و ستد و بازرگانی مورد استفاده قرار می گرفته است.این جزیره بعدها به عنوان پایانه ی بارگیری نفت مورد استفاده قرار گرفت و نقش مهم تاکنون در صادرات نفت ایران به خارج کشور داشته است.
جزیره خارک در حدود ۷۶ کیلومتری شمال غربی بوشهر ، ۳۰ کیلومتری بندر ریگ و۳۵ کیلومتری بندر گناوه واقع گردیده و از لحاظ تقسیمات کشوری جزء استان بوشهر است. دارای ۸ کیلومتر طول (شمال–جنوب) و ۴ کیلومتر عرض می‌باشد. ارتفاع متوسط آن از سطح دریا حدود ۳ متر است . اکتشاف نفت در خلیج فارس و فعال شدن شرکت آیپک در سال ۱۳۳۸و استخراج نفت در این منطقه، نخستین بار در تاریخ عملیاتی گردید.
خارک مهمترین پایانه ی صادراتی نفت ایران و از نقاط کلیدی ، مهم و استراتژيك جمهوري اسلامي ايران مي باشد.واقع شدن این پایانه در خلیج فارس، كشور ايران را از طریق تنگه ی هرمز به درياهاي آزاد و اقيانوس هند متصل نموده است.اين ترمینال نفتی در خلیج فارس از موقعیت ویژه برخوردار است.در سالیان دراز، نفت ایران از طریق خارک به خارج و بنادر دیگر دنیا صادر شده است.این جزیره نه تنها می تواند یک پایانه نفتی و صادراتی بلکه دارای ظرفیت های ویژه است که تاکنون مورد بهره برداری قرار نگرفته است.خارک در مقایسه با جزائر دیگر می تواند به عنوان یک الگوی مهم تجارت انرژی قرار گیرد.
نفت تولیدی از مناطق نفت خیز جنوب ابتدا به وسیله خطوط لوله از تلمبه خانه های اهواز، امیدیه و گوره به چند راهه گناوه منتقل و سپس توسط سه خط لوله زیردریایی ۳۰ اینچی، یک خط لوله ۴۲ اینچی و یک خط لوله ۵۲ اینچی در بستر دریا پس از طی مسافتی در حدود ۳۲ کیلومتر به جزیره خارک وارد می شود.سپس از طریق راه خروجی مخازن توسط خطوط لوله به سمت اسکله غربی (آذرپاد) و همچنین از طریق چند خط لوله به سمت اسکله شرقی (T) هدایت می شوند و در نهایت بر روی اسکله های بارگیری و از طریق بازوهای بارگیری وارد نفتکش ها می شود.امروز بسياري آثار باستانی در خارک وجود دارد كه نشان از تمدن تاريخي اين منطقه دارد.خارک پایانه اول صادرات انرژِی ایران به دنیای خارج است .
کتاب از ۸ فصل تشکیل شده است:فصل اول، به تاريخ خلاصه خلیج فارس و ابعاد آن، تاریخ خارک و پیشینه ی آن مي پردازد؛فصل دوم، به اهمیت ترمینالهای انرژِی جهان و ترمینالهای نفتی ایران پرداخته است؛فصل سوم، اهمیت ژئوپلیتیک جزیره خارک ، فاكتورهاي موثر دیپلماسی و سیاست خارجی ایران را بررسي مي نمايد. موقعيت دريايي جزیره خارک و نظريه هاي مرتبط به دريا ، قدرت دريايي و جزایر ، اهمیت تنگه ی هرمز تحليل مي شود؛فصل چهارم، ،ظرفيت انرژي ، مخازن استراتژِیک ،ترمینال های بارگیری جهت صادرات :اسکله های تی و آذرپاد ،ظرفیت انرژی،خطوط انتقال لوله ،پالایشگاهها ، نقش یدک کشهای پایانه ها در صادرات نفت و پتروشیمی و طرح های گوناگون خواهد پرداخت؛فصل پنجم، فرصتها ، تهديدها ، نقاط قوت و ضعف(SWOT)جزیره خارک از منظر انرژی مورد تحليل قرار مي گيرد؛فصل ششم، ،مقایسه ای میان بندر جاسک به عنوان ترمینال دوم صادرات انرژی و جزیره خارک ترمینال اول صادرات انرژی صورت می گیرد.فصل هفت ، نقش جزیره خارک به عنوان قلب صادرات انرژی در دوران جنگ ایران و عراق بررسی می گردد، همچنین به دوران بازسازی خارک بعد از جنگ ایران و عراق می پردازد؛فصل هشت ، به افق آینده خارک ، پدافند غیر عامل ، گاز مايع (ال ان جي)، صنايع پتروشيمي ، خارک، سوخت رسانی به کشتیها(Bunkering) و آلودگی محیط زیست می پردازد.پنجره های نوین که در این پروژه باید گشوده شود مورد تحلیل قرار گیرد.در آخر یک نتیجه گیری از کل موضوع اقتباس شده است.
از دکتر کیانی کتابهای دیگر ب نام -حج از نگاه و زبانی جدید. انتشارات هزاره سوم.۱۳۹۳
گل بي منت بارون (شخصيت مرحوم حسين پناهي). انتشارات آناپناه.۱۳۹۴٫
نفت و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. انتشارات جهاد دانشگاهي.۱۳۹۳٫
جمهوری آذربایجان. موسسه مطالعات بين المللي انرژي.۱۳۹۳٫
بیداری ایرانیان (صفويه تا انقلاب اسلامی). انتشارات جهاد دانشگاهي.۱۳۹۵٫
كشورهاي حوزه درياي خزر در افق انرژي آينده (۲۰۳۰).انتشارات جهاد دانشگاهی.۱۳۹۴٫
جاسک گرانیگاه مکران.انتشارات جهاد دانشگاهی علامه طباطبایی.۱۳۹۷٫
ماهاتیر محمد اسطوره مالزی.انتشارات ندای کارافرینان.۱۴۰۱٫
برگی از درخت شکسته.انتشارات آناپناه.۱۴۰۱٫
Oil and Iran’s Foreign Policy.جهاد دانشگاهی.۲۰۱۳٫ قبلا چاپ شده است.
ایشان جز انجمن اهل قلم ایران می باشد.
