محمد طولابی؛
پخش سریال خانگی «سووشون» در هفتههای اخیر موجی از اعتراضات گسترده در میان مردم، شاعران، اندیشمندان و نهادهای مدنی ایجاد کرده است. آنچه ممکن است در نگاه اول یک اثر نمایشی ساده به نظر برسد، در واقع به مسئلهای بنیادین گره خورده است: حفظ هویت ملی و انسجام اجتماعی. تجربههای تاریخی نشان داده است که کوچکترین بیتوجهی به حساسیتهای فرهنگی و تاریخی میتواند به اعتراضات گسترده و غیرقابل کنترل اجتماعی منجر شود.
ایران سرزمینی است با تاریخی کهن و گنجینهای بیهمتا از فرهنگ و تمدن. لرستان بهعنوان یکی از اولین جایگاههای انسانهای اولیه و نئاندرتالها، نقطه ترانزیت آنها به آفریقا و نخستین منطقه پرورش و اهلیسازی اسب شناخته میشود. آثار باستانی با قدمت ۶۳ هزار سال در دره خرمآباد در یونسکو ثبت جهانی شدهاند و هزاران اثر هنری لرستان زینتبخش موزههای معتبر جهان هستند. تحقیر چنین میراثی، تنها توهین به یک قوم نیست، بلکه توهین به تاریخ و تمدن بشری است.
در این میان، پرسش جدی پیش میآید: آیا پخش سریالهایی مانند «سووشون» صرفاً نتیجه ضعف نظارت فرهنگی است یا پروژهای هدفمند برای تحریک احساسات ملی و سوق دادن جامعه به اعتراضات خیابانی؟ تجربههای گذشته نشان داده است که دشمنان ایران بارها تلاش کردهاند با بهرهگیری از رسانه و تحریف تاریخ، زمینهساز اختلاف و نارضایتی اجتماعی شوند.
خطر واقعی این است که نارضایتیهای فرهنگی، اگر بهموقع مدیریت نشوند، به اعتراضات اجتماعی و بحرانهای امنیتی بدل شوند. هزینه چنین غفلتی بسیار سنگین است: خدشهدار شدن اعتبار بینالمللی کشور، تحمیل خسارتهای اقتصادی و، مهمتر از همه، ریخته شدن خون هموطنان به دست یکدیگر.
اینجاست که عقل سلیم حکم میکند: به جای رصد و تعقیب معترضین در کانالهای تلگرامی، اینستاگرام، واتساپ، جلسات شاعران و دیگر فعالان فرهنگی، صرفاً عوامل سریال بازخواست و محاکمه شوند. باید مشخص شود دلیل ساخت این سریال چه بوده و با وجود اعتراضات سراسری، چرا پخش آن متوقف نشده است.
مسئولیت نهادهای نظارتی و قضایی امروز بیش از هر زمان دیگری سنگین است. توقف پخش سریالهای موهن، محاکمه علنی عوامل آن و ارائه پاسخ روشن به افکار عمومی، نه فقط یک مطالبه مردمی بلکه ضرورتی ملی برای حفظ امنیت و انسجام کشور است.
قانون اساسی در اصل ۱۹ تصریح کرده است که «مردم ایران از هر قوم و قبیلهای که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و هیچ رنگ، نژاد یا زبان نباید سبب امتیاز یا تبعیض شود.» هرگونه تحقیر یا تمسخر یک بخش از ملت، نقض آشکار این اصل بنیادین است و تضعیف وحدت ملی را به همراه دارد.
سریال «سووشون» یک هشدار روشن است؛ هشداری که نشان میدهد بیتوجهی به حساسیتهای تاریخی و فرهنگی میتواند جامعه را در مسیر پرهزینهای قرار دهد. امروز بیش از هر زمان دیگری به قاطعیت، درایت و اقدام فوری نیاز است. خاموش کردن جرقهها پیش از آنکه به آتش مهارنشدنی بدل شوند، وظیفهای ملی و انسانی است.
اکنون زمان آن است که پاسخ مشخص داده شود و جلوی سوءاستفاده از اعتراضات مشروع مردم گرفته شود. هرگونه تعلل، بازی با آینده کشور است.